- In 2021-2022 onderzocht Joanna Britton hoe de school omgaat met meertaligheid, met ook mogelijke verbeterpunten. Intussen is Joanna vast verbonden aan de school als taalcoach, om dit aandachtspunt nog beter in de praktijk te helpen brengen. Contacteer joanna.britton@ap.be
- Lees hier het onderzoeksrapport.
Meertaligheid als troef
Als je ergens ter wereld een hogeschool of universiteit voor podiumkunsten binnenstapt, kom je waarschijnlijk niet ver zonder verschillende talen te horen. Aan het Koninklijk Conservatorium Antwerpen (of KCA) hebben zich de afgelopen vijf jaar alleen al studenten van meer dan vijftig nationaliteiten ingeschreven, en die spreken bijna evenveel talen.
In het studentenrestaurant kun je op een willekeurige dag Spaans, IJslands, Grieks, Frans of Portugees horen, naast Nederlands en natuurlijk Engels, als eerste, tweede of zelfs derde taal. Het Koninklijk Conservatorium Antwerpen, zoals vele theater-, dans- en muziekscholen over de hele wereld, weerspiegelt steeds meer de professionele podiumwereld waar meertaligheid in bijna elke discipline de norm is.
Het kunstonderwijs heeft nog een lange weg te gaan wat betreft andere vormen van diversiteit, zoals sociaaleconomische en etnische achtergrond. Maar de culturele en taalkundige diversiteit van de sector mag niet onderschat worden. Een rijke schakering van talen en culturen biedt talrijke voordelen om het artistieke, professionele en sociale profiel van een school aanzienlijk verbeteren, vooral in de podiumkunsten.
Maar meertaligheid op deze schaal is een ongelooflijke uitdaging: het vergt behendigheid, de bereidheid zich aan te passen, te luisteren, te leren, ruimte te maken voor fouten en soms gewoon te praten met "handen en voeten", zoals het gezegde luidt. Deze vaardigheden - en meer - zijn bij het Conservatorium in overvloed aanwezig bij onderwijzend personeel, administratieve collega's, studenten en onderzoekers, maar ook bij de technische en huishoudelijke teams...
En toch is het niet gemakkelijk, vooral omdat er een relatief snelle verschuiving heeft plaatsgevonden van een overwegend eentalige naar een meertalige schoolcultuur. Bovendien is de school vooral gericht op kunst, niet op taalonderwijs, en hebben de leerlingen en het personeel hier zeer uiteenlopende doelstellingen, behoeften, profielen en vaardigheden.
Om het beste uit een meertalige school te halen, is een bewuste collectieve inspanning nodig, en vooral een duidelijk beleid dat aangeeft hoe die inspanning het best kan worden geleverd. Bij het Conservatorium bestaat zo'n beleidsdocument nog niet, en daarom vroeg de school financiering aan voor een onderzoeksproject met als titel 'Meertaligheid als troef'. De opdracht van het project was om de huidige situatie met betrekking tot taalgebruik op school vanuit verschillende invalshoeken in kaart te brengen en een beleid te ontwikkelen dat het beste bij deze situatie past. Het doel van dit beleid is om voort te bouwen op bestaande good practices en verbeteringen of oplossingen voor specifieke uitdagingen aan te dragen om de voordelen van meertaligheid op school te maximaliseren.
Het project werd uitgevoerd tussen maart en december 2021, waarbij de belangrijkste fase liep tussen mei en oktober. De gegevens werden verzameld bij interne en externe betrokkenen, met een gemengde aanpak op basis van bestaande literatuur en deskresearch, naast interviews, focusgroepen, lesobservaties en een enquête onder leerlingen en personeel.