Didactisch concept - Muziek | AP School Of Arts Overslaan en naar de inhoud gaan
  • Home
  • Koninklijk Conservatorium Antwerpen
  • Muziek
  • Index
  • Didactisch concept

Didactisch concept

Didactisch concept en verbindingen in het curriculum

Didactisch concept: vier pijlers voor een excellente opleiding

De opleiding heeft haar didactisch concept gestoeld op vier pijlers, die een sterke verwevenheid kennen en samen de bachelor- en masteropleiding funderen.

1. Artistieke persoonlijkheid en performance

De professionele musicus beschikt over een persoonlijke muzikale stem, uitstraling en doelgerichte communicatie met het publiek. De pijler Artistieke persoonlijkheid en performance zet hierop in via creatief en kwalitatief musiceren, dirigeren en componeren, al dan niet in groepsverband, in dialoog met een publiek. ‘Performance’ verwijst ook naar de kwaliteit om resultaatsgericht te creëren en vertolken. Artistieke persoonlijkheid en performance bestrijkt dus het vormen, uitwerken en vertolken van een gefundeerde, persoonlijke muzikale visie. Hiervoor is een goede, efficiënte studiegewoonte, gedreven door passie en volharding, noodzakelijk.

Studenten focussen op deze pijler binnen hun specifieke hoofdvak, in het keuzepakket en via kamermuziek, project- en concertwerking en extra-curriculaire activiteiten zoals bijvoorbeeld de interdisciplinaire NextDoors week.

2. Excellentie en onderbouwd meesterschap

Excellentie en onderbouwd meesterschap is traditioneel sterk ontwikkeld in de bachelor- en master muziekopleiding en begeleidt de student in de beheersing van alle vaktechnische aspecten van zijn discipline. Dit heeft betrekking op het métier van het uitvoeren, interpreteren, dirigeren, improviseren of componeren: het muzikale meesterschap.

Deze pijler is in de opleidingsprogramma’s vertegenwoordigd in de lessen hoofdvak en in masterclasses. Harmonie, Analyse, Schriftuur, Gehoorvorming en Algemene muziekleer bieden binnen het vakgebied Algemene Muzikale Vorming het structureel muziektheoretisch fundament.
Ter ondersteuning van deze pijler werd het opleidingsonderdeel Lichamelijk Bewustzijn aan het opleidingsprogramma toegevoegd. Daarbij leren studenten, ingedeeld per speelhouding, hoe ze blessures door overbelasting kunnen vermijden via een meer bewuste fysieke houding, specifieke spiertraining en adequate opwarmings- en cool-downoefeningen en hoe ze zich mentaal kunnen voorbereiden op stresserende piekprestaties, bvb. concerten.

3. Samenwerkend leren

De pijler Samenwerkend leren vertrekt vanuit het concept van “collaborative intelligence” waarbij de musicus zich opstelt als schakel binnen een “ecosysteem”, binnen een grotere groep kunstenaars en binnen de maatschappij. De interactie en dialoog tussen kunstenaars geeft synergie aan de groep en helpt om samen artistieke concepten en creatieve oplossingen te vinden. Samenwerkend leren laat de muziekstudent participeren in muzikale, multidisciplinaire of multiculturele ontmoetingen en daar een proactieve betekenisvolle rol in opnemen.

In het opleidingsprogramma worden deze vaardigheden en attitudes getraind via kamermuziek/combo, koor, bigband, ensemble en orkestspel en stages. Specifieke vakken als Muzikaal project, Creatief (eind)project, interdisciplinair project en de NextDoors projectweek stimuleren de studenten in het opzetten en organiseren en uitvoeren van hun eigen artistieke (vaak multidisciplinaire) samenwerkingsprojecten. Ook binnen de lespraktijk wordt ingezet op collaboratieve werkvormen zoals peer teaching, groepslessen en samenwerkingsopdrachten. Via werkgroepen zetten we ook in op welzijn en weerbaarheid.

4. Bewustzijn en reflectie

Bewustzijn betreft het geheel van competenties waardoor studenten inzicht krijgen in de culturele, historische, maatschappelijke en sociale context van de kunstenaar en het kunstenaarschap. Muziek- en cultuurgeschiedenis brengt studenten inzicht bij in het historische en actuele kunstlandschap en het socioculturele werkveld. Op deze manier verwerven ze een brede en persoonlijke kijk op het kunstenaarschap. In de masteropleiding coachen we een ondernemende en zelfstandige attitude en maken we de studenten vertrouwd het kunstfilosofisch kader van de kunstenaar. Ook het organisatorische kader (projectmanagement, communicatie, promotie en publiekswerking) komt in deze pijler aan bod.

Reflectie is gericht op het zich informeren en bijsturen op basis van zelfanalyse en van feedback door derden. Deze onderzoeksgerichte pijler is geen doel op zich, maar een middel bij de vorming van de student tot volwaardig musicus: het stelt de student in staat om bewuste en gefundeerde keuzes te maken naar de artistieke uitvoeringspraktijk en om deze op een heldere en gemotiveerde wijze te kunnen verwoorden en weergeven. Onderzoekscompetenties en -attitudes worden specifiek aangereikt en gecoacht in de leerlijn Research, maar ook geïntegreerd in de andere opleidingsonderdelen (bv. Analyse in muziek klassiek, Techniek in jazz).

Bewustzijn en reflectie is de spil van het Vakgebied Algemene Culturele Vorming en vormt net zoals de andere pijlers een rode draad doorheen het hele curriculum.


Verbindingen in het curriculum

1. Ervaring in het professionele werkveld

De internationale scène is dagdagelijks ingebed in de muziekopleiding op de Kunstcampus deSingel. Concerten en voorstellingen van internationale grootmeesters sluiten naadloos aan op de lesdag. In het studiecurriculum zijn samenwerkingsprojecten met partners uit het professionele werkveld opgenomen. Deze hebben de vorm van orkestprojecten, ensemblespel, masterclasses, didactische uitstappen, stages, happenings of projectwerk. De studenten worden ondersteund in hun netwerkontwikkeling in een brede – van historische tot hedendaagse – muziekpraktijk en artistiek gecoacht via partnerschappen met professionele kunstencentra, orkesten, muziektheatergezelschappen, opera- en toneelhuizen, koren, ensembles en productiehuizen zoals Internationaal Kunstencentrum DE SINGEL, het Antwerp Symphony Orchestra, het Brussels Philharmonic, het Orkest van de Koninklijk Muntschouwburg, het Nationaal Orkest van België, Opera Ballet Vlaanderen, het Orchestre Royal de Chambre de Wallonie, Muziektheater Transparant, het Vlaams Radiokoor, Radio Klara, het Collegium Vocale Gent, het Brussels Jazz Orchestra, de ensembles voor hedendaagse muziek Nadar en HERMESensemble, het ensemble I SOLISTI, het Spiegel strijkkwartet, het Apotheosis, HETPaleis, de Koninklijke Muziekkapel van de Gidsen, het Jazz Middelheim Festival, A School Called Tribe, Zonzo Company, Collectief STAU en Rat Records vzw.
Een professioneel netwerk uitbouwen en zelf ondernemend en creatief aan de slag gaan zijn focuspunten in de opleiding.

2. Interdisciplinair samenwerken

De muziekopleiding werkt al meer dan twintig jaar interdisciplinair samen met de opleidingen dans en beeldende kunsten, zowel op het vlak van interdisciplinaire artistieke creatie als op vlak van artistiek onderzoek (bv. naar letselpreventie). Sinds de cohabitatie van de opleidingen muziek, drama, dans en de bijbehorende specifieke lerarenopleidingen op één campus in 2010 is deze basiswerking uitgegroeid tot een verregaande en dynamische kruisbestuiving tussen alle artistieke disciplines. De opleidingsoverstijgende samenwerkingen situeerden zich aanvankelijk tussen de artistieke opleidingen van AP maar intussen lopen er ook samenwerkingsprojecten met andere opleidingen binnen de hogeschool.

3. Onderzoek over de artistieke praktijk

De opleiding streeft naar een sterke interactie tussen het onderwijs, het onderzoek en de artistieke praktijk. Door de betrokkenheid van docenten in de onderzoeksgroepen en van onderzoekers in de opleiding is de voorbije tien jaar een groeiende wisselwerking tussen opleiding Muziek en derde cyclus ontstaan. Via de opleidingsonderdelen Research en Onderzoeksprakijk, onderzoeksactiviteiten en reflectie houdt de opleiding de vinger aan de pols. De onderzoekswerking is geclusterd in vier onderzoeksgroepen, elk actief gericht op een specifiek aspect van de artistieke theorie en praktijk.
In tandem met de onderzoekswerking zijn in de opleiding twee werkgroepen uitvoeringspraktijk actief: Werkgroep Historisch geïnformeerde Praxis (WHIP) en de Werkgroep Hedendaagse en Actuele Muziek (WHAM). Deze zijn gericht op de productie van artistieke projecten, geïnspireerd en bouwen o.m. verder op de onderzoeksresultaten.